Tien vragen over eczeem 

Naar schatting heeft ongeveer een op de vijf mensen in Nederland last van eczeem. Dit betekent dat eczeem vrij veel voorkomt in Nederland, ook onder kinderenVeel kinderen hebben last van een jeukende huid. Soms is de jeuk zo erg dat ze krabben tot hun huid bloedt. Ook slapen lukt niet goed door de jeuk. 

1. Wat is eczeem?  

Eczeem is een oppervlakkige huidaandoening die gepaard gaat met roodheid, jeuk en soms zwelling van de huid. De huid is vaak droog en ontstoken. Hierdoor ziet de huid er rood uit, jeukt en voelt warm aan. Andere namen voor eczeem zijn dermatitis, dauwworm, atopisch eczeem en constitutioneel eczeem. Sommige kinderen en volwassenen met eczeem hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van andere huidaandoeningen, zoals psoriasis.
Het woord eceem’ heeft een interessante oorsprong. Het komt van het Griekse woord ‘ekzein’ wat ‘uitkoken’ of ‘opborrelen’ betekent. Dit verwijst naar de ontstekingsreactie van de huid die gepaard gaat met roodheid, jeuk en andere symptomen. 

2. Welke vormen van eczeem zijn er?

• Contacteczeem: ontstaat wanneer de huid in contact komt met een irriterende stof of een allergeen. Het kan leiden tot roodheid, jeuk, zwelling en blaren op de huid. 

• Seborroïsch eczeem: een vorm van eczeem die vaak voorkomt op de hoofdhuid, gezicht en borst. Het kan leiden tot vettige, gele schilfers, roodheid en jeuk. 

• Dyshidrotisch eczeem: gekenmerkt door kleine blaren die kunnen verschijnen op de handpalmen, vingers, voetzolen en tenen. Het kan gepaard gaan met jeuk, pijn en afschilfering van de huid. 

• Nummulair eczeem: manifesteert zich als ronde of ovale plekken op de huid die rood en schilferig zijn. Het wordt vaak geassocieerd met droge huid en kan verergeren door stress en droge omgevingsomstandigheden. 

• Irritatief eczeem: ontstaat door regelmatige blootstelling aan irriterende stoffen zoals chemicaliën, zeep en water. Het kan leiden tot roodheid, jeuk, droge en schilferige huid. 

• Allergisch contacteczeem: treedt op als reactie op een allergeen zoals nikkel, latex, parfum of cosmetica. Het kan leiden tot ontsteking, jeuk, roodheid en blaren op de huid. 

Dit zijn enkele van de meest voorkomende vormen, er zijn nog andere soorten eczeem die minder vaak voorkomen. 

3. Hoe werkt de huid van iemand met eczeem?  

De huid bestaat uit meerdere lagen. De buitenste laag is de opperhuid. Dat is de eerste bescherming tussen het lichaam en de omgeving. De opperhuid zorgt er ook voor dat het lichaam water vasthoudt. Een normale opperhuid heeft goed aangesloten cellen met genoeg huidvet ertussen. Bij een eczeemhuid verliest de huid meer water. De huid kan minder vocht vasthouden en is daardoor droger. Dit komt doordat de huid minder vet bevat. Ook beschermt de huid minder goed. Daardoor dringen stofjes de huid binnen. Het afweersysteem reageert hierop. Vaak heb je bij eczeem een overgevoelige huid die sneller reageert op prikkels uit de omgeving. 

Verminderde functie huidbarrière 

De huid van iemand met eczeem is anders dan de huid van iemand zonder eczeem. De belangrijkste oorzaak van eczeem lijkt de verminderde functie van de huidbarrière te zijn. Eczeem wordt niet veroorzaakt door voedselallergie of allergie van de luchtwegen (bijvoorbeeld hooikoorts of astma). Veel mensen denken onterecht dat er een verband is. Dit misverstand is ontstaan omdat deze allergieën vaak voorkomen bij mensen die ook eczeem hebben. 

4. Is eczeem erfelijk? 

Erfelijkheid lijkt een belangrijke rol te spelen bij eczeem. Maar erfelijkheid is niet dominant. Dit betekent dat een kind van wie beide ouders aanleg hebben voor eczeem niet altijd eczeem krijgt. De kans hierop is wel groter dan bij andere kinderen. Deze kans wordt kleiner als een kind niet wordt blootgesteld aan sigarettenrook, zowel tijdens de zwangerschap als daarna. Ook wordt het ontstaan van eczeem minder als u borstvoeding geeft en als u de huid van uw kind vanaf de geboorte dagelijks insmeert met vettende zalf. 

5. Hoe wordt eczeem behandeld?  

Eczeem kan behandeld worden met medicinale crèmes, zalfjes en lotions, corticosteroïden, antihistaminica en soms zelfs lichttherapie. 

6. Is eczeem besmettelijk?  

Nee, eczeem is niet besmettelijk. Het is een chronische huidaandoening die niet van de ene persoon op de andere kan worden overgebracht. 

7. Kan eczeem voorkomen worden? 

 Hoewel eczeem niet altijd voorkomen kan worden, kunnen bepaalde maatregelen genomen worden om de symptomen te verminderen.  

• Houd de huid goed gehydrateerd door regelmatig een milde, niet-geparfumeerde crème te gebruiken. 

• Vermijd blootstelling aan irriterende stoffen zoals zepen, parfums en chemicaliën. 

• Koop voor je kind kleding gemaakt van zachte, ademende materialen zoals katoen en vermijd synthetische stoffen. 

• Gebruik milde, hypoallergene schoonmaakproducten en wasmiddelen om irritatie te voorkomen. 

• Vermijd langdurig contact met water en neem geen te warme douches of baden. 

• Probeer stress te verminderen, aangezien dit een trigger kan zijn voor eczeem. 

• Zorg voor een gezond voedingspatroon voor je kind en vermijd voedingsmiddelen die eczeem kunnen verergeren zoals zuivel, gluten en suiker. 

 8. Komt eczeem vaker voor in combinatie met andere aandoeningen? 

Ja, eczeem komt vaak voor in combinatie met andere aandoeningen, zoals astma, allergieën, hooikoorts en voedselallergie. Deze aandoeningen maken deel uit van het zogenaamde “atopische syndroom”, waarbij personen een genetische aanleg hebben voor het ontwikkelen van allergische reacties en ontstekingsziekten zoals eczeem. Ook kunnen stress, overmatig alcoholgebruik, roken en bepaalde medicijnen het risico op eczeem verhogen of de symptomen verergeren. Het is daarom belangrijk om eventuele onderliggende aandoeningen te behandelen en factoren die eczeem kunnen verergeren te vermijden. 

9. Is eczeem altijd chronisch?  

Eczeem kan in sommige gevallen vanzelf verdwijnen, maar bij de meeste mensen is het een chronische aandoening die regelmatige behandeling vereist. 

10. Is eczeem alleen van invloed op de huid? 

Eczeem kan niet alleen de huid aantasten, maar kan ook psychologische impact hebben door de constante jeuk en het ongemak dat het met zich meebrengt. Denk alleen al aan het slechte slapen van je kind omdat hij of zij alsmaar jeuk heeft. Vraag gerust eens om een afspraak bij een dermatoloog die voor jouw kind een passende behandeling kan voorschrijven.