Saito Ritmiek is meer dan een methode

Saito Ritmiek is meer dan een methode

De grondlegster van Saitoritmiek, de Japanse mevrouw Kimiko Saito had zo haar eigen visie op de ontwikkeling en opvoeding van kinderen. Belangrijkste uitgangspunt was de gedachte dat elk kind, van gezond tot zwaar gehandicapt, zich wil en kan ontwikkelen. En ontwikkeling, hoe klein ook, zorgt voor een betere kwaliteit van leven. Als achtergrond gebruikte zij de kennis die er was over gezonde hersencellen die de functies van hersendelen die beschadigd of incompleet aangelegd zijn, kunnen overnemen. Mevrouw Saito ging er vanuit dat hersencellen optimaal gestimuleerd moeten worden om tot ontwikkeling te komen.

De Saito-ritmiek is een bewegingsspel, waarbij de oefeningen aansluiten bij de stappen in de motorische ontwikkeling van een kind tot 1 jaar: omrollen, buikschuiven, kruipen, zitten en staan. In deze motorische ontwikkeling zag Saito de verwevenheid met de evolutietheorie van Darwin: de ontwikkeling van de zich slingerend voortbewegende vis, naar de kruipende salamander, naar het op vier benen lopende zoogdier, de op twee benen staande aap en tot slot de rechtop lopende mens. Deze evolutionaire ontwikkeling bouwde zij in haar oefeningen in. Mevrouw Saito bedacht dat ouders de beste therapeuten zouden kunnen zijn. Met de juiste informatie en kennis kunnen ouders veel vaker dan een therapeut aan de slag met hun kinderen.

Verdieping en verbreding van de visie

Vlak na de tweede wereldoorlog richtte Kimiko Saito een kinderdagverblijf op waar zij in eerste instantie gezonde en licht gehandicapte kinderen volgens haar visie liet ontwikkelen. In de loop van de jaren kwamen ook zwaarder gehandicapte kinderen naar het dagverblijf. Voor deze kinderen breidde zij haar methode verder uit. De uitgangspunten bleven hetzelfde: ook bij deze kinderen was er een ingeboren drang om door beweging te ontwikkelen. En ook deze kinderen hebben het recht om zich optimaal te ontplooien. Zwaarder gehandicapte kinderen hebben vaak met verschillende problemen te kampen. Problemen met de hoofdbalans, spasticiteit, een gestagneerde motorische ontwikkeling, scheefgroei (de rug), problemen met eten, een goede darmwerking, moeite in het sociale contact, slecht oogcontact en ziektes als epilepsie. Bij het verdiepen van haar visie ging zij met name met deze problemen aan de slag.

Meer dan techniek

De techniek die ouders tijdens workshop kunnen aanleren zijn slechts een deel van een totaal gedachtengoed. Mevrouw Saito leerde ouders veel meer dan alleen massagetechnieken. Het gaat om de manier waarop je naar kinderen kijkt en hoe je aansluiting zoekt met de ontwikkeling van een gezond kind tot een jaar. Zij adviseerde ouders ook over eten en drinken, vertelde hen dagelijks te zingen, naar buiten te gaan, natuurlijk speelmateriaal te zoeken dat past bij de ontwikkeling enzovoort. Ouders die met Saitoritmiek aan de slag gaan, zien het ook als een manier van leven, waarbij je steeds stil staat bij de ontwikkelingsbehoefte van je kind. Of je een kind nou aankleedt, te eten geeft of laat spelen. Elk moment is ook een ontwikkelingsmoment.

Liko O’Tool is pas 1 jaar oud als zijn moeder in het blad van de epilepsievereniging een stukje leest over Saitoritmiek. ‘Op een positieve manier met je kind omgaan’, dat zijn de woorden die Reina Mebius triggeren en doen besluiten om naar Dordrecht te gaan voor een bijeenkomst. Die dag startte met een voordracht van de Japanse neuroloog professor Kogure, terwijl in de middag een workshop volgt waarbij ouders met hun kinderen aan de slag gaan.

“Het was de eerste keer dat iemand naar mijn kind keek en benoemde wat Liko kon”, vertelt Reina. Tot dan toe had zij alsmaar artsen, therapeuten en anderen gehoord die feilloos konden uitleggen wat Liko niet kon. En dat was veel. Want geboren met het syndroom van West had Liko een hele lage spierspanning en ontwikkelde zich nauwelijks.

Tijdens de workshop zelf aan de slag

“Het was heerlijk dat we met ons kind aan de slag konden” vervolgt Reina. Dankzij de video-opnames die ze tijdens de workshop maakte konden ze thuis de spelletjes en oefeningen herhalen. Liko is nu 14, maar dagelijks gebruiken de ouders de oefeningen om Liko’s lijf ontspannen te houden. Het verschoonmoment is daarvoor vooral handig. Dan ligt hij toch op een verschoontafel en kan meteen even gewerkt worden aan ontspanning van benen, armen of rug.

Reina vertelt dat ze dankzij Saitoritmiek Liko ook meer bewust kan maken van zijn eigen lijf. “Hij weet niet goed waar zijn lichaam stopt en de wereld begint. Het is dan goed om dat aan hem te laten voelen.” En dan zijn er ook nog momenten dat stress een rol speelt. Liko kan dat vandaag de dag aangeven, maar in het verleden moesten zijn ouders daar naar gissen. Langzaamaan leer je steeds beter naar je eigen kind te kijken. Juist ouders kunnen de emoties en het lichamelijk welbevinden van hun kind vaak goed aanvoelen. Omdat Liko soms gespannen is en regelmatig slecht slaapt worden de Saitooefeningen ook ingezet om die spanningen weg te nemen. “Soms voel je dat zijn spieren ontspannen onder je handen” zegt Reina aan het eind van ons gesprek. “Mooi” is het eerste dat in mij opkomt.