Column Lyzette: Kijk eens in de spiegel 

In de gehandicaptenzorg spreken we vaak over ‘spiegelen’: door de ander te spiegelen in gedrag creëren we een eenheid en herkenning. Je kunt bewust spiegelen door bijvoorbeeld gedrag van je client na te bootsen. Maar spiegelen gebeurt altijd in ieder contact, veelal onbewust. 

Wanneer je in de spiegel kijkt dan zie je jezelf. Wanneer je naar een ander kijkt dan zie je jezelf via de ander. Een voorbeeld; je irriteert je mateloos aan die collega die alles zo ‘laid back’ doet, zij neemt niet genoeg verantwoordelijkheden, is langzaam en lijkt het niet naar haar zin te hebben.  

Wat je nu eigenlijk over jezelf gespiegeld ziet, is: 

Ben ik te (weinig) laid back? Neem ik teveel verantwoordelijkheden? (Of te weinig? Of de verkeerde?) Heb ik het eigenlijk wel naar mijn zin? 

De ander laat je dus je eigen aandachtspunten zien. Dit hoeft niet te betekenen dat je op deze gebieden een (groot) probleem hebt, het betekent vooral dat je er aandacht aan moet geven.  

Het is goed om op bepaalde vlakken even ‘in te checken’. Zie het als je oliepeil controleren; om je auto soepel te laten rijden moet je de check doen en soms is het nodig om je olie bij te vullen. Om je eigen systeem soepel te laten draaien zal je af en toe een probleem moeten aanpakken. Hoe meer een ander je triggert, hoe belangrijker de boodschap vaak is die er wordt gegeven.  

Als je goed in de spiegel leert kijken, dan kun je veel over jezelf leren, en de ander ook. Wat je in de ander ziet kun je bespreekbaar maken. Zo kan de ander ook weer inchecken bij zichzelf.  

We vinden het vaak nog moeilijk om goed in de spiegel te kijken en er wat mee te doen, we zijn bang om naar onze donkere stukken te kijken. We zijn bang dat die stukken zichtbaar worden en we dan kwetsbaar zijn. Uit angst vermijden we om naar onszelf te kijken en denken we alleen de ander te zien.  

Onze cliënten in de gehandicaptenzorg vormen enorm krachtige spiegels. Zo is bijvoorbeeld de verwerkingstijd van mijn cliënt nog met grote regelmaat een oefening van geduld voor mij; ik voel dat ik licht geïrriteerd raak omdat ik vaak sneller wil gaan. Maar mijn cliënt kan er niets aan doen, ik vind niet dat ik mijn irritatie op hem mag afreageren. Dus tja… dan moét ik wel naar mezelf kijken in die spiegel. Want ík moet langzamer gaan. 

Doordat onze cliënten zo puur zijn hebben ze de kracht om je heel helder met jezelf te confronteren. Dat maakt hen niet alleen tot mooie spiegels, maar vooral als mensen zoals jij en ik. Hier om (ons iets) te leren en te groeien.