Column Martin: Het heiligbeen; het fundament van de wervelkolom 

Wat zit het heiligbeen eigenlijk mooi in elkaar! De vijf onderste wervels zijn volledig aan elkaar vastgegroeid en vormen samen het heiligbeen. Dat ook wel het sacrum wordt genoemd. Zie het als een omgekeerde dikke pijlpunt die naar beneden wijst en zijwaarts wordt gedragen in de twee heiligbeengewrichten ook wel S.I.-gewricht genoemd. Op het heiligbeen ligt de eerste tussenwervelschijf met daarop de eerste lendenwervel. Deze combinatie van het heiligbeen met zijn gewrichten aan de zijkant en de tussenwervelschijf er bovenop vorm bij elkaar het bekken. Het is als fundament betrokken bij iedere situatie dat je lichaam uit balans wordt gebracht.  

Maar als het heiligbeen in langdurige ruststand niet goed staat, staat de eerste lendenwervel (L5) een beetje scheef en dat kan na lange tijd scoliose veroorzaken. De wervelkolom zal zich echter steeds een zeer klein beetje aanpassen. Daarom is het belangrijk de oorzaak van deze bekkenscheefstand weg te nemen.  

Wat heb je aan deze kennis bij de verzorging van kinderen met of zonder een beperking? Hoe kun je eenvoudig herkennen of het heiligbeenbekken scheef staat en wat moet je dan doen om de schade te beperken of erger te voorkomen? 

Een bekkenscheefstand herkennen is het eenvoudigst als een kind (of volwassene) in een stoel zit. Als zittend in een stoel het ene been langer lijkt dan het andere been is het logischer aan te nemen dat er sprake is van een bekkenscheefstand dan van een beenlengteverschil.  

Een andere manier om bekkenscheefstand te herkennen is als beide benen uit het midden altijd één kant op wijzen. In de literatuur maar ook door professionals en behandelaars wordt dit ook wel ‘windswept’ genoemd.  

Deze problemen oplossen in de stoel is niet mogelijk, te meer omdat het probleem tijdens de slaap is ontstaan en in een stoel alleen maar verder achteruitgaat. Het is wel belangrijk te kijken naar de lighouding. Bij het eerste probleem wanneer het ene been langer is dan het andere ligt de oplossing in een goed ondersteunde symmetrische zijligging, zowel op de linker- als de rechterzijde.  

Bij het tweede probleem, dat beide benen naar één kant wijzen, kan men de persoon het beste in een rugligging leggen met steun aan beide buitenkanten van de knieën.  

Minder bekend is de relatie van de stand van het heiligbeen met rugpijn. Onderzoek van rugpijn laat een relatie van 90 procent zien met een scheefstand van het heiligbeen. Als een kind klaagt over pijn in de rug, denk er dan eens aan om naar de stand van de benen in de stoel te kijken. En als deze altijd naar één kant wijzen of dat één been altijd langer lijkt, bespreek dit dan met je behandelaar. Het heiligbeen wordt niet voor niets de basis van de wervelkolom genoemd! 

Heb je vragen of opmerkingen mail deze dan naar info@zorgvoorhouding.nl