Tien vragen over spierspanning

1.Wat is spierspanning en hypertonie?

Spierspanning is de mate waarin een spier aangespannen is. Bij een te hoge spierspanning kunnen klachten ontstaan. Een te hoge spierspanning kan duiden op spasticiteit, maar kan ook vanzelf weer overgaan. Spiertonus is de natuurlijke spierspanning van de spier in rust.

Hypertonie is verhoogde (spier)spanning die optreedt als de weerstand tussen de buigspieren en strekspieren ongelijk verdeeld is. Meestal zijn bij de bovenste ledematen (de armen) de buigspieren te sterk aangespannen en bij de benen de strekspieren.

2.Wat is spasticiteit?

Spasmen worden veroorzaakt door beschadiging of letsel aan het gedeelte van het centrale zenuwstelsel (hersenen of ruggenmerg) dat de willekeurige bewegingen aanstuurt. Deze beschadiging onderbreekt de belangrijke signalen die tussen het zenuwstelsel en de spieren worden uitgewisseld. Daardoor ontstaat een onbalans die leidt tot overmatige spieractiviteit; dit worden spasmen genoemd. Je hebt spasmen als je spieren onwillekeurig samentrekken.

3.Wat is een lage spierspanning of hypotonie?

De spiertonus ontstaat door een samenwerking van verschillende gebieden in het centrale en perifere zenuwstelsel. Een stoornis in een van deze gebieden kan leiden tot een te lage spierspanning of ‘slapte’. Baby’s met een te lage spierspaninning overstrekken zich vaak, of liggen met hun armen plat tegen hun zij terwijl ze hun opgetrokken benen naar buiten laten vallen (de kikkerhouding). Ook een gebrek aan spontane beweging is een kenmerk.

4.Wat zijn de oorzaken van spierspanning?

Iedereen heeft wel eens last van spierspanning, in ernstige of minder ernstige mate. Oorzaken zijn:

Wanneer je de spier te zwaar belast.
Te hoge inspanning terwijl de spier al verzwakt is.
Een rolstoelgebonden leven, weinig beweging.
Gedurende lange tijd in zich herhalende of gedwongen posities blijven.
Plotseling rekken zonder eerst op te warmen.
De kou.
Tekorten in vitamines en mineralen.
Niet genoeg water drinken.
Stress of angst.

5. Hoe wordt spasticiteit doorgaans behandeld?

Genezing voor spasticiteit bestaat niet. Er zijn wel verschillende behandelingen mogelijk die de symptomen onder controle houden en/of verlichten.

Therapie

De eerste behandelaar die vaak aan de slag gaat, is de fysiotherapeut. Hij kan helpen door het strekken en ontspannen van de spieren, het versterken van de spieren, het vergroten van gewrichtsbewegingen en het verbeteren van de bloedsomloop. Ergotherapeuten werken vaak samen met fysiotherapeuten. Zij kijken als eerste naar je fysieke symptomen en hoe deze je dagelijkse routine beïnvloeden.

Hulpmiddelen

Een orthese is een hulpmiddel op maat dat om een deel van het lichaam zit en dit deel ondersteunt. Bij spasmen zien we bijvoorbeeld vaak spalken om benen en voeten.

Medicijnen

Er zijn drie gangbare medicijnen: baclofen, dantrolene en tizanidine, die min of meer dezelfde werking hebben; spierontspannend en antispastisch. Het werkt op de zenuwen in je ruggenmerg en het vermindert de spierspasmen, spierstijfheid en pijn. Over het algemeen geldt dat hoe ernstiger de spasticiteit is, hoe noodzakelijker een behandeling met medicijnen wordt. In ernstige situaties is ook ITB-therapie met een baclofenpomp (dit is een chirurgisch geïmplanteerde pomp) een optie.

Chirurgie

Soms raden artsen een chirurgische ingreep aan om spasticiteit te behandelen. Een van de neurochirurgische ingrepen die kan worden toegepast voor ernstige spasticiteit is ‘selectieve dorsale rhizotomie’; hierbij worden tijdens de operatie de wortels van de gevoelszenuwen in de rug doorgesneden.

Injecties

Injectietherapie is doorgaans bedoeld voor specifieke spiergroepen (bijvoorbeeld één hand, één voet, één schouder). Klachten als gevolg van hoge spierspanning kunnen verlicht worden door botuline toxine (een natuurlijk gif) injecties. De neuroloog spuit zeer kleine hoeveelheden in de juiste spieren. Botuline toxine werkt op de plaats waar de zenuwuiteinden zich verbinden met de spiervezels. Het zorgt ervoor dat de zenuw geen prikkel doorgeeft aan de spier. De klachten verminderen al na enkele dagen tot weken, maar verdwijnen meestal niet helemaal. Na enkele maanden moet de behandeling worden herhaald, omdat de botuline toxine dan uitgewerkt is.

6.Wat is de werking van cannabis op spierspanning?

Over cannabis zijn de meningen in Nederland verdeeld. De aanhangers beweren dat er niet alleen vele goede ervaringen bekend zijn, maar dat ook veelbelovend onderzoek is gedaan bij onder andere multiple sclerose patienten met spasticiteit. Om ons heen hoor ik steeds meer ouders die het hun kind met spasmen geven. Kijk voor meer informatie op https://wic-cannabis.org/ Daar lees je onder andere dat het therapeutische effect van cannabis het sterkst lijkt bij pijn met een neuropathische oorzaak, bijvoorbeeld bij multiple sclerose of bij fibromyalgie, waarbij de zenuwen overgevoelig worden en zelfs een lichte aanraking aanvoelt als pijnlijk.

7.Wat zijn de mogelijkheden van shockwave therapie?

Shockwave therapie (ESWT) laat verbluffende resultaten zien bij mensen met spasticiteit. Recent onderzoek wijst uit dat shockwave effect heeft op de zogenaamde ‘neuromusculaire overgangen’ (overgangen tussen motorische zenuw en spiercel), waardoor er minder prikkelgeleiding plaatsvindt en de spiertonus afneemt. ESWT wordt beschouwd als een veilige, effectieve en praktische methode om de symptomen van spasticiteit te verminderen.

8.Wat doen vitaminen en kruiden voor spierspanning?

Vitamine D: veel mensen die last hebben van overmatige spierspanning, spasmen en pijn hebben een tekort aan vitamine D. Zoals we allemaal weten is zonlicht de belangrijkste bron voor de aanmaak van vitamine D, maar omdat het zonnetje niet altijd schijnt is een potje van de drogist ook handig!
Magnesium: calcium zorgt voor het samentrekken van de spieren, terwijl magnesium ervoor zorgt dat spieren ontspannen. Een magnesiumtekort kan leiden tot overmatige spierspanning, spierspasmen, krampen, tics, rusteloosheid, angst en agitatie.
Van het kruid valeriaan is bekend dat het gespannen spieren kan kalmeren, spasmen verlichten en pijn verminderen. De beste manier om valeriaan in te nemen is door het als thee te drinken. Je kunt valeriaan ook in capsulevorm innemen.
Cayennepeper is heerlijk om je maaltijd een beetje pit te geven, maar kan bij gebruik als lokale toepassing spier- en gewrichtspijn helpen verminderen.

9.Therapie in warm water

Hydrotherapie is eigenlijk (fysio)therapie in water. Dit wordt gedaan in een therapeutisch bad met extra verwarmd water van minimaal 32 graden. Hydrotherapie maakt het bewegen makkelijker, omdat de opwaartse kracht die het water op het lichaam uitoefent de spieren meehelpt. Hierdoor is het mogelijk om oefeningen te doen die op het droge wellicht niet mogelijk zijn. De warmte heeft vaak een gunstig effect op overmatige spierspanning.

10.Wat kun je doen met rozemarijn en klei?

Rozemarijn heeft niet alleen ontstekingsremmende en krampstillende eigenschappen, maar het helpt ook om de bloedsomloop te verbeteren. Klei werkt uitstekend als het gaat om het verlichten van spierpijn. Beide ingrediënten werken perfect als het gaat om het verlichten en behandelen van spierspanning.

Ingrediënten

4 eetlepels rozemarijn (50 gram)
200 gram witte klei

1 glas water (200 ml)

Voorbereiding

Doe het water en de rozemarijn in een pan.
Zet het op het vuur en laat de ingrediënten vervolgens tien minuten koken.
Laat het daarna nog twintig minuten staan.

Giet het mengsel met de rozemarijn dan over in een plastic bakje.
Voeg tot slot de klei toe en meng alles goed door elkaar zodat er geen klontjes meer in zitten.
Laat het mengsel dan nog minstens twee uur staan.

Hoe je dit middel gebruikt

Breng het mengsel rechtstreeks aan op de pijnlijke plekken.

Laat het vervolgens twintig minuten zijn werk doen.

Het lijkt ons een heerlijke pakking!